«Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС BR21882122 «Батыс Қазақстан өңірінің табиғи-шаруашылық және әлеуметтік-экономикалық жүйелерінің орнықты дамуы жасыл өсу контекстінде: кешенді талдау, тұжырымдама, болжамды бағалау және сценарийлер» бағдарламасын орындау шеңберінде «Батыс Қазақстан өңірінің балық ресурстары» тақырыбында бірегей ақпараттық-жүйелік веб-қосымшаны сәтті құрды. Бұл жоба аймақтағы су экожүйелерінің, биоресурстардың және балық қорының жай-күйін жан-жақты және егжей-тегжейлі талдау жасайды, табиғи ресурстарды тиімді басқаруға және тұрақты дамуды қамтамасыз етуге мүмкіндіктер ашады.
ГАЖ платформасы көптеген деректерді қамтиды. Бақылау станциялары және зообентос, зоопланктон және фитопланктон жағдайы туралы ақпарат кіреді. Биоәртүрлілікті бағалау үшін объектілерді санаттарға бөлетін Шеннон-Уивер ақпараттық индексі қолданылады: зообентос үшін >2,5 бит/мг және зоопланктон үшін >15 бит/мг жоғары биоәртүрлілікті көрсетеді, ал <0,1 және <0 бит/мг мәндері экожүйенің маңызды күйін көрсетеді. Фитопланктон сонымен қатар градация арқылы бағаланады: >3,5 бит/мг мәні резервуардың жақсы күйін көрсетеді, ал <1,56 бит/мг мәні деградацияны білдіреді.
Мониторинг кезінде судың ластануына, шөгінділердің және балықтардың бұлшық етінінің өзгерістеріне әр түрлі станцияларда бақылау жасап ерекше назар аударылды. Жалпы ластану көрсеткіштері бұлшық етінінде <3,5 мг/кг-нан >10 мг/кг-ға дейін және төменгі шөгінділер үшін <50 мг/кг-нан >200 мг/кг-ға дейін өзгереді, бұл ластанудың ықтимал көздерін анықтауға мүмкіндік береді. Шағын су айдындары, өзендер және Каспий теңізінің қазақстандық бөлігі үшін су объектілерінің (СЛКИ) ластану индексін пайдалану маңызды элемент болып табылады. СЛКИ сәйкес объектілер кластарға бөлінеді: нормативтік таза, орташа ластанған және ластанған.
Платформа сонымен қатар биоәртүрлілікті сақтау үшін маңызды жартылай өтпелі және бекіре тұқымдас балықтардың көші-қон жолдары туралы деректерді қамтиды және ерекше бақылауды қажет ететін экологиялық сезімтал аймақтар мен теңіз арналарын сипаттайды. Балық аулау қарқындылығы бойынша жіктелген станциялар бойынша тіркеледі: 12 сағат ішінде <1 кг/тордан >10 кг/торға дейін, бұл балық қорының жай-күйін және балық өндірудің тиімділігін бағалауға көмектеседі.
Жобаның маңызды құрамдас бөлігі аймақта орналасқан акваөсіру, көбею, өңдеу және балық өндіру кәсіпорындарын талдау болып табылады. Жүйе осы кәсіпорындардың санын, қуатын және таралуын бақылауға және жалпы балық шаруашылығы әлеуетін бағалауға мүмкіндік береді. Учаскелердің балық өнімділігі де бағаланады: >10 кг/га учаскелері жоғары әлеуетті көрсетеді, ал <10 кг/га мәндері өнімділікті қалпына келтіру үшін қосымша шараларды қажет етеді.
ГАЖ жобасы Каспий теңізін, Жайық, Қиғаш және Көшім өзендерін, Киров, Дөңгелек, Пятимар және Ақтөбе су қоймаларын, сондай-ақ Шалқар, Байтақкөл және Қармақкөл көлдерін қоса алғанда, өңірдің негізгі су объектілерін қамтиды. Бұл Батыс Қазақстанның әрбір облысында: Батыс Қазақстан, Атырау, Маңғыстау және Ақтөбе облыстарында табиғи капиталдың жай-күйі мен экожүйелік қызметтер туралы толық түсінік қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Веб-қосымша бағдарламаның ресми сайтында https://ecokazwest.kz/region/65d20963577d62f2b15fbdb1 және «БШҒӨО» ЖШС https://fishrpc.kz/, сайтында орналастырылған, бұл пайдаланушыларға деректер мен талдау құралдарына толық қол жеткізуге мүмкіндік береді https://www.arcgis.com/apps/instant/sidebar/index.html?appid=aeaa00ea3c1f4f2784a749df450e44c2
