2022 жылдың 04-08 сәуір аралығында «балық шаруашылығы ҒӨО» ЖШС-де гидрохимиктер арасында тәжірибе алмасу мақсатында » балық шаруашылықтық маңызы бар су қоймаларының жағдайын гидрохимиялық талдау әдістері арқылы бағалау» тақырыбы бойынша  ғылыми-практикалық семинар өтті. Семинарға Балқаш филиалының меңгерушісі Шарипова О.А., а сынақ орталығының меңгерушісі  Айткалиева А.А., ға ғылыми қызметкер  Долгополова С.Ю.,  экспедициялық жасақтың бастығы  Минат А., ғылыми қызметкер  Мұқатай А.А. қатысты.

Семинар барысында келесі мәселелер талқыланды:

• — зерттелетін су айдындарынынан су сынамаларын алу, консервациялау және сақтау;
• — далалық жағдайларында гидрохимиялық параметрлерді анықтау әдістері;
• -тұщы және тұзды су объектілерінің ион-тұз құрамын титриметриялық әдістермен анықтау;
• — абиотикалық факторлардың су организмдеріне әсерін талдау;
• -балық шаруашылығы саласындағы ғылыми-практикалық міндеттерді шешу үшін гидрохимиялық зерттеулерді жоспарлау;
• — «БШҒӨО»ЖШС аккредиттеу саласын кеңейту үшін гидрохимиялық көрсеткіштерге талдау жүргізу әдістерін әзірлеу.

Семинар қорытындысы бойынша қатысушылар материалды игеру деңгейін анықтау үшін тест тапсырып, сертификат алды. Сертификаттарды Бас директордың орынбасары  Асылбекова С. Ж.  табыс етті.

«Ғылым қоры» АҚ қаржыландыратын коммерцияландыру жобасы аясында жұмыстар басталды: «Қазақстан Республикасының табиғи су қоймаларын балықпен отырғызу үшін оны одан әрі жүзеге асыру мақсатында сазан балықтын тұқым қорын жасанды жолмен көбейту және өсіру». Сазан балық өсірушілерді аулап, сапасын тексеру жұмыстары жүргізілуде. Балықтар жынысына қарай бөлінеді, тірі балықтарға арналған арнайы контейнерлерге отырғызылады және уылдырық шашу үшін одан әрі уылдырық шашатын тоғандарға тасымалданады.

«БШҒӨО» ЖШС мамандары сазан балықтарына электронды-сандық чиптеу жұмысын жүргізу сәті. Электронды чиптеу — қазіргі заманғы перспективті технологиялардың бірден-бірі. Қазіргі таңда әрбір балық өсіру шаруашылықтарында өндіруші балықтардың электронды идентификациялық номерінің болуы жаңа әдістердің прогрессивті дамуының көрінісі болып табылады.

Өзара ынтымақтастық туралы меморандум аясында «БШҒӨО» ЖШС мен «VITA» ЖШС «Fish school Shardara» балық мектебінде кәсіпкерлер мен балық өсірушілерге арналған «Бағалы балық түрлерін өсіру және оларды өңдеу технологиялары» тақырыбында ғылыми-тәжірибелік семинар өткізуде.

Семинарда акваөсіру зертханасының аға ғылыми қызметкері Бадрызлова Н.С.. Семинар барысында тәжірибелік сабақ өткізу үшін «Хамит» АӨШ балық шаруашылығына саяхат жасалды.

Елімізде Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті төрағасының міндетін атқарушының 2015 жылғы 24 шілдедегі No190 бұйрығымен жануарлар дүниесін пайдалануға, оның ішінде балық аулау кезінде шектеулер мен тыйымдар енгізілді.

Балқаш-Алакөл облысаралық бассейндік балық шаруашылығы инспекциясының (БАМБИРХ) 2022 жылғы 1 сәуірдегі № 23 н/қ бұйрығына сәйкес балықтардың уылдырық шашу кезеңінде 2022 жылғы 15 сәуірден 2022 жылғы 30 мамырға дейін (қоса алғанда) балық аулауға тыйым салынды. Қапшағай су қоймасында және оған құятын барлық өзендер мен бұлақтарда.

Балқаш көлінде және Алакөл көлдер жүйесінде, сондай-ақ республиканың басқа аймақтарында балық аулауға тыйым салуды енгізу мерзімі кейінірек белгілі болады. Осы су қоймаларын зерттеу нәтижелері бойынша кәсіптік балық түрлерінің жыныс бездерінің температуралық режимі мен жетілуіне арналған.

Еліміздің барлық өңірлері бойынша толық ақпарат Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінің сайтында, сондай-ақ Egov.kz сайтында берілген. Балық аулау кезінде заңның белгіленген талаптарын қатаң сақтау қажет, бұзғаны үшін әкімшілік және қылмыстық жауапкершілік қарастырылған.

30 Наурыз бен 06 Сәуір аралығында «БШҒӨО» ЖШС Балқаш филиалының қызметкерлері Келісім бойынша (256 бағдарламасы, 102 кіші бағдарламасы) Іле өзенінде (Тасмұрын ауданы) зерттеу жұмыстарын жүргізуде.

Экспедициялық жұмысының мазмұны:

• — Іле өзенініңң температуралық режимін күнделікті бақылау;
• — гидрохимиялық және гидробиологиялық үлгілерді таңдау;
• — әр түрдегі балықтардың таза өлшемдері жасына қарай ұзындығы, салмағы, таразылары  бойынша уақытша нұсқауларға сәйкес жүргізілді;
• — абсолютті жеке құнарлылығын анықтау үшін жыныстық жетілген кәсіптік балық түрлерін іріктеу (АЖҚ).

Зерттеу объектілері – кәсіптік балық популяциясы және гидробиоценоздар. Іле өзенінде балық және басқа да су жануарларын аулау шегінің биологиялық негіздемесін әзірлеу үшін материал жинақталуда. Балық қорларының саны, олардың биологиялық сипаттамалары туралы алынған ғылыми көрсеткіштер балық аулау шегін есептеу және қорларды мұқият басқару және тұрақты балық аулауды және балық аулау күштерін акватория бойынша оңтайлы бөлуді қамтамасыз ету стратегиясын әзірлеу үшін негіз болып табылады. 

Зерттеу жұмысы кезеңінде ақмарқаның уылдырық шашу барысы атап өтілді, аулау нәтижесі бойынша ауланған ақмарқаның 100 үлгісінің 42%-ы уылдырық шашуды аяқтаған, 52%-ы IV кезеңде, 6%-ы кәмелетке толмағандар. Ақмарқаңы ұстау жұмыстары қалқымалы нейлон (капрон) торларымен жүргізіледі.

2022 жылғы 2 Cәуірде Балқаш-Алакөл облысаралық бассейндік балық шаруашылығы инспекциясы мен БШҒӨО ЖШС қатысуымен бақылау балық аулау шеңберінде дәстүрлі балық аулау құралдарының (капрон торы) және моножіпті  (торлар мөлшері 30-дан 100 мм-ге дейін) балық аулау құралдарының селективтілігіне салыстырмалы тәжірибе жүргізілді. 

Эксперимент 10 күнге созылады және кәмелетке толмаған балықты аулауға мүмкіндік бермейтін (коммерциялық емес өлшем, яғни жетілмеген) және бұл балық ресурстарының көбеюін қамтамасыз ететін ең төменгі тор өлшемі бар балық аулау құралын ұсынады.

Барлығын қатысуға шақырамыз!

Систематикалық жағдайы бойынша бөгде туысқа жататын түрлер деп өзінің тіршілік етіп отырған ортасынан басқа ортаға арнайы немесе кездейсоқ енген түрлерді айтады. Бұндай түрлер басқа ортаға барғанда орта қолайлы болса тез бейімделіп кетеді. Бөтен түрлер бүкіл әлем бойынша кең таралған және тірі организмдердің барлық категорияларында (өсімдік, жануар, балық және т.б.) және экожүйенің барлық түрлерінде кездеседі.
Соңғы жылдардағы мәліметтер бойынша Іле өзені мен Қапшағай суқоймасында балықтың бөгде туыс түрлеріне қара тыран, ақсаха, тиляпия, жыланбас балықтарды, одан өзге кәсіптік маңызы жоқ, тіршілік ету циклі қысқа, қытай кешеніне жататын горчак, медака, қытай қоңқақ мұрынды бұзаубас балық, жалған теңге балық, амур шабағы және т.б. балықтарды жатқызуға болады. Аталған балықтардың барлығы дерлік көршілес ҚХР, яғни, трансшекаралық Іле өзенінен келді деуге болады. Бөгде түрлер биоалуантүрлілікке, экожүйеге, популяциялардың тіршілік ету ортасына кері әсерін тигізеді. Олар тіршілік ету ортасының өзгеруіне, қоректік бәсекелестік, жыртқыштық, ауру және генетикалық әртүрліліктің жоғалуына әкеп соғады. Су айдындардағы енген бөгде түрлердің бар-жоғын анықтау үшін ғылыми тұрғыдан зерттеу жұмыстарын жүргізу қажет. Биоалуантүрлілікті сақтау қазіргі кездегі өзекті мәселе болып табылады. Бұл «Биологиялық алуантүрлілік жөніндегі» Конвенцияда да көрініс тапқан. Осы өзекті мәселені шешу мақсатында «БШҒӨО» ЖШС «Қазақстанның негізгі балық шаруашылық суайдындарындағы балық ресурстары мен басқа да гидробионттардың жағдайын кешенді бағалау және оларды тұрақты пайдалану бойынша ғылыми-негізделген ұсыныстар әзірлеу» Бағдарламасы аясында зерттеу жұмыстарын жүргізуді қолға алды.

Кеңес мақсатты қаржыландыру бағдарламалары (НҚБ) бойынша 2022 жылға арналған жылдық жұмыс бағдарламаларын қарады:

— Ғылыми-Техникалық Бағдарлама (ҒТБ) «Инновациялық технологиялар мен жаңа балық өсіру объектілерін әзірлеу және кіргізу арқылы Қазақстанда акваөсіру шаруашылығын кешенді дамытуды ғылыми-технологиялық қамтамасыз ету»;

— «Қазақстанның негізгі балық аулау су объектілерінің балық ресурстары мен басқа да гидробионттарының жағдайын кешенді бағалау және оларды тұрақты пайдалану бойынша дәлелді ұсыныстарды әзірлеу».

Және, Ғылыми кеңесте ихтиология зертханасының жетекші ғылыми қызметкері Куликов Е.В. Қапшағай су қоймасы мен Алакөл көлдер жүйесі мысалында болжамдық зерттеулердің сапасын арттырудың жүйелі шаралары, MSY критерийін сынау үшін МРД (максималды рұқсат етілген деңгей) есептеу схемасын жаңғырту және қорлардың жай-күйін модельдеу» тақырыбында семинар өткізілді.

2022 жылы ақпан айының 10 күні ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі Балық шаруашылығы комитетінің төрағасы Нариман Талғатұлы Жүнісов іс -сапармен Қызылорда қаласына келді.

Іс-сапар барысында, Арал ауданы әкімінің орынбасары Әбішев Еркін Жұмаханұлы, Табиғи ресрустар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының басшысы Шаменов Бауыржан Серікұлы, «БШҒӨО» ЖШС-нің Арал филиалы директоры Барақбаев Тынысбек Темірханұлы және «Балық шаруашылықтардың қауымдастығы-BD» директоры Балкеев Абзал Пернебайұлының қатысуымен Арал-Сырдария облысаралық бассейндік балық шаруашылығы инспекциясы мәжіліс залында табиғат пайдаланушылармен жиналыс өткізді.

Жиын барысында өңірдегі балық шаруашылығы мәселелері талқыланып, табиғат пайдаланушылар тарапынан ұсыныстар тыңдалды.