2023 жылдың мамыр-шілде айлары аралығында Қапшағай су қоймасының оң жағалауынан (кеме жүрісі бойынша 96 км) 2 дана пілмай ( Acipenser nudiventris) ұсталды, бұл бекіре тұқымдас балықтардың құнды және сирек кездесетін түрі.

Салмағы 7,950 және 800 грамм болатын даналар ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігі Балық шаруашылығы комитетінің ғылыми мақсатта аулауға берілген 04.04.2023 ж. №KZ24VEP00146656 рұқсаты негізінде ұсталды.

Жасанды жағдайларға бейімделу жөніндегі іс-шаралар кешені өткізілгеннен кейін, балықтар тірі күйінде  орталықтың Балқаш филиалының балық өсіру учаскесіне доместикациялау және одан әрі аналық-ремонттық үйір қалыптастыру үшін тасымалданды.

Бүгінгі таңда антропогендік және басқа да факторлар Арал-Сырдария бассейнінен пілмайдын жойылып кетуіне әкеліп соқтырды және ол жерсіндірілген Балқаш-Алакөл бассейнінде де оның санын күрт азайды. Сондықтан, 2002 жылы пілмай Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына енгізілді.

Пілмай балығын жасанды өсіру биоалуантүрлілікті сақтаудың және Балқаш-Алакөл бассейнінің су айдындарындағы пілмай қорларын ұлғайтудың нақты мүмкіндігі бола алады, сондай-ақ Арал-Сырдария бассейнінде осы түрдің қорларын қалпына келтіру бойынша жұмыстарды бастауға мүмкіндік береді.

Пілмай балығын жасанды өсіру жөніндегі жұмыстар 267-101-154 «Ғылыми зерттеулер мен іс-шараларды бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру» бюджеттік бағдарламасы шеңберінде орындалады.

Құрметті әріптестер, кәсіби мерекеңіз – Балық шаруашылығы қызметкерлері күнімен құттықтаймыз!

Сіздің жұмысыңыз табиғатпен тығыз байланысты. Жоғары біліктілікті талап етеді. Сіз Қазақстан Республикасының балық ресурстарын сақтауға және көбейтуге көмектесесіз, сондай-ақ оларды пайдаланудың жаңа мүмкіндіктерін ашасыз!

Сіздердің еңбектеріңіз балық шаруашылығының одан әрі өркендеуіне негіз болсын.

Осы кәсіп өкілінде жұмыс атқаратын жандарға, балық шаруашылығының ардагерлеріне және сіздердің отбасыларыңызға зор денсаулық сәттілік, тыныш күй, жаңа жылы кездесулер тілейміз!

Құрметпен, Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы!

Бүгін, бас директор Исбеков К.Б. «Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы » ЖШС қызметкерлерін алдағы «Балық шаруашылығы қызметкерлері күні» кәсіби мерекесімен құттықтап, ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігі және Балық шаруашылығы комитетінің төсбелгі, құрмет грамотасы, алғыс хаттарын табыс етті.

Анықтама: ҚР балық шаруашылығы қызметкерлерінің күні әр жыл сайын шілденің екінші жексенбісінде атап өтіледі.

КСРО аумағында алғаш рет балықшылар күні 1964 жылы Мурманск қаласында атап өтілді, бұл қалада балық аулау — жетекші сала болып табылады. Осыдан кейін Мурманск өңірі мерекені бүкіл ел аумағында атап өту туралы ұсыныс жіберді. КСРО Жоғарғы Кеңесінің Төралқасы бұл ұсынысты қабылдады. 1965 жылы 3 мамырда мереке құру туралы жарлық пайда болды. Олар мерекені шілденің екінші жексенбісінде атап өтуге шешім қабылдады, себебі шілде айына дейін уылдырық шашуға байланысты балық аулауға тыйым алынады, ауа-райы тұрақтанады, барлық балықшылар тоғандарға асығады. 1965 жылы балықшылар күні кәсіби мереке мәртебесін Украина мен Ресейде алды, ал Қазақстанда және қалған республикаларда бекітусіз атап өтілді.

Ол 2017 жылы ҚР-да («Қазақстан Республикасындағы мерекелер туралы» ҚР Заңының 4-бабына сәйкес) ресми кәсіби мереке мәртебесін алды Кәсіби мерекелер тізімінде ол балық шаруашылығы қызметкерлерінің күні ретінде көрсетілген.

«Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС бас бөлімшесі Балқаш филиалын атаулы мерейтойлық күн — құрылғанына 90 жыл мерекесімен шын жүректен құттықтайды! 

Балқаш филиалының ұжымына өркендеп, жаңа шығармашылық табыстарға қол жеткізуді және Қазақстан Республикасының балық шаруашылығы ғылымын дамыту игілігі үшін ғылыми жетістіктер мен жұмыстарыңыздың жемісті болуын тілейміз!

Анықтама: 1933 ж. Балқаш қаласында Бүкілодақтық балық шаруашылығы және океанография ғылыми-зерттеу институтының (ББШОҒЗИ) ғылыми балық шаруашылығы станциясының филиалы ашылды. 1934 ж. ББШОҒЗИ дербес ғылыми-зерттеу станциясы болды. 1938 ж. бұл станция ББШОҒЗИ жүйесінен Бүкілодақтық көл және өзен балық шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтына (БКӨБШҒЗИ) берілді және оның филиалына айналды.

1957 ж. Балқаш бөлімшесі БКӨБШҒЗИ ведомствосынан ҚазКСР ҒА Зоология институтына берілді (БКӨБШҒЗИ 29.08.1957 ж. №92 бұйрығы, ҚазКСР Кеңесінің 22.10.1957 ж. №749 Өкімі, ҚазКСР ҒА 10.11.1957 ж. № 474 және 481 Бұйрығы, Зоология институтының № 149 Бұйрығы 14.11.1957 ж.).

1963 ж. КСРО Министрлер Кеңесінің 02.07.1962 ж. №523 Қаулысына сәйкес және ҚазКСР Министрлер Кеңесінің 29.04.1963 ж. №619 Қаулысы негізінде ҚазКСР ғылыми академияның Ихтиология және балық шаруашылығы институты КСРО Министрлер Кеңесінің Балық шаруашылығы жөніндегі мемлекеттік комитеттің қарамағына берілді (тапсыру актісі 15.12.1962 ж.) және ҚазКСР Министрлер Кеңесінің Қазақ ғылыми-балық шаруашылығын зерттеу институты (ҚазБШҒӨО) болып өзгертілді. Сол жылы балық шаруашылығы жөніндегі мемлекеттік комитеттің 02.04.1963 ж. №150 бұйрығымен Институт Гурьев қаласынан Балқаш қаласына көшірілді. Кейінірек, КСРО Министрлер Кеңесінің Балық шаруашылығы жөніндегі мемлекеттік комитеттің КСРО балық шаруашылығы Министрлігіне айналуына байланысты институт осы Министрлікке қарады.

1976 ж. КСРО балық шаруашылығы Министрлігінің 17.02.1976 ж. №98 бұйрығы негізінде ҚазБШҒӨО ҚазКСР балық шаруашылығы Министрлігінің қарамағына берілді. Бұл мәртебеде Институт 1987 ж. бас бөлімшесін ауыстырғанға дейін болды. 1987 ж. бастап қазіргі уақытқа дейін Балқаш қаласында орналасқан институттың Балқаш филиалы ретінде жұмыс істейді.

 БШҒӨО

Балқаш филиалында 03.07.2023 ж. — 06.07.2023 ж. уақыт аралығында сынақ орталығын аккредиттеу бойынша семинар өткізіледі. БШҒӨО ЖШС Сынақ орталығының басшысы А.А. Айтқалиева «Сынақ және калибрлеу зертханаларының құзыреттілігіне қойылатын жалпы талаптар» ГОСТ ISO/IEC 17025-2019 талаптарымен таныстырды. Семинар аясында зертхананың жабдықталуы, менеджмент жүйесі құжаттарының сәйкестігі, ішкі аудитті дайындау тексерістері жүзеге асырылады. Семинарға Балқаш филиалының қызметкерлері, гидроаналитика зертханасының меңгерушісі Долгополова С.Ю. және Атырау филиалының ғылыми қызметкері Саматова А. С. қатысты.

19-25 маусым аралығында «Хамит» СПК платформасында кәсіпкерлер мен балық өсіруші-фермерлерге арналған «FISH SCHOOL» аквакультура оқыту орталығында «Бағалы балық түрлерін өсіру технологиясы және оларды қайта өңдеу» тақырыбында ғылыми-практикалық семинар өткізілді.

«Хамит» СПК мен «Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС арасында жасалған ынтымақтастық туралы меморандум шеңберінде семинарды «БШ ҒӨО» ЖШС аквакультура зертханасының ғылыми қызметкері А. У. Умиртаева өткізді.

Семинар барысында тыңдаушылар Қазақстанның балық өсіру шаруашылықтары жағдайында бағалы балық түрлерін өсірудің дәстүрлі технологияларымен, перспективалы аквамәдениет объектілерін өсірудің инновациялық технологияларымен, сондай-ақ ҚР балық саласында шағын және орта бизнесті дамыту үшін мемлекеттік қолдау шараларымен танысты.

Бизнес-жоспарларды дайындау оқытылды. Тәжірибелік сабақтар «Хамит» СПК тоған шаруашылығында, «Vita» ЖШС тор шарбақты аруашылығында, «Сұлтан» көл-тауарлы балық шаруашылығында, «Бәйтерек» ЖК бассейн шаруашылығында және «Хамит» СПК балық өңдеу зауытында өтті.

«Балық шаруашылығы ҒӨО» ЖШС-нің «микробиология және вирусология ҒӨО» ЖШС-мен «аквакультурадағы бағалы балық түрлерінің төзімділігі мен өнімділігін арттыратын отандық пробиотикалық препаратты әзірлеу» жобасы бойынша шартқа сәйкес «Қапшағай УШШ-1973» ЖШС базасында әзірленген отандық пробиотикалық препараттың форельдің балық өсіру-биологиялық көрсеткіштеріне әсер ету тиімділігін бағалау бойынша зерттеулер жалғасуда. «Қапшағай УШШ-1973» ЖШС-де «балық шаруашылығы ҒӨО» ЖШС аквакультура зертханасының ғылыми қызметкерлері Н.С. Бадрызлова, Р.Т. Бараков және А. Т. Халелов бассейндерде өсірілген форельден соңғы аулау жұмыстары жүргізілді және өлшемдер алынды.

«Балық өсіру кәсіпорындары жағдайында перспективалы балық шаруашылығы объектілері мен омыртқасыз гидробионттарды өсірудің индустриялық технологияларын әзірлеу және енгізу» ПЦФ жобасын іске асыру барысында «Қапшағай УШШ-1973″ЖШС балық өсіру учаскесінде тоған суын пайдалана отырып ,ейский  үлгісіндегі науаларда өсірілетін нефрит алабұғасының кезекті бақылау аулау жұмыстары жүргізілді.

ПЦФ — Табиғи ресурстар (2021-2023жж.) бюджеттік бағдарламасы шеңберінде жұмыстар жалғасуда. Жайық өзенінің «Бугорки» және «Кіші бөгет» учаскелерінде бекіретәрізді балықтардың табиғи өсімінің тиімділігін анықтау үшін бекіре балықтарының жас шабақтарына талдау жүргізіледі.

Күн сайын (а.ж. 1 маусымнан 1 шілдеге дейін) Атырау филиалының ғылыми қызметкерлері, Г.Г. Жүнісова және Н. Н. Батырбек бекіретәрізді  балықтарды аулау үшін трал өткізеді. Сүйрік балығының шабақтары  мен шоқыр балығының шабақтары аз мөлшерінде тіркелген.

Атырау бекіре балық өсіру зауытынан жасанды бекіре балықтарынының шабақтарын аулау әлі жүргізілмегенін ескере отырып, ауланған жас шабақтар «жабайы», яғни табиғи өсуден табиғи уылдырық шашатын жерлерге «жеткен» бекіре балықтарының ұрпақтары деп есептейміз. Зерттеулер жалғасуда.

ПЦФ — Табиғи ресурстар (2021-2023жж.) бюджеттік бағдарламасы шеңберінде жұмыстар жалғасуда. Жайық өзенінің «Бугорки» және «Кіші бөгет» учаскелерінде бекіретәрізді балықтардың табиғи өсімінің тиімділігін анықтау үшін бекіре балықтарының жас шабақтарына талдау жүргізіледі.

Күн сайын (а.ж. 1 маусымнан 1 шілдеге дейін) Атырау филиалының ғылыми қызметкерлері, Г.Г. Жүнісова және Н. Н. Батырбек бекіретәрізді  балықтарды аулау үшін трал өткізеді. Сүйрік балығының шабақтары  мен шоқыр балығының шабақтары аз мөлшерінде тіркелген.

Атырау бекіре балық өсіру зауытынан жасанды бекіре балықтарынының шабақтарын аулау әлі жүргізілмегенін ескере отырып, ауланған жас шабақтар «жабайы», яғни табиғи өсуден табиғи уылдырық шашатын жерлерге «жеткен» бекіре балықтарының ұрпақтары деп есептейміз. Зерттеулер жалғасуда.