2024 жылдың 26 мамырында аквакультура зертханасының ғылыми қызметкері Р.Т.Бараков және Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университетінің студенттерінің кездесуі өтті. Кездесу барысында студенттерге «Қапшағай уылдырық шашу-өсіру шаруашылығы-1973» базасында таныстыру экскурсиясы өткізілді. Студенттер шаруашылықта инкубациялық науқан кезіндегі негізгі өндірістік процестермен, балық өсіру жабдықтарының және шағын ТЖСҚ-ң жұмыс істеу принципімен, сонымен қатар жылуды жақсы көретін аквакультура объектілерінің – тұқы, ақ амур, дөңмаңдай, шабақтарын, балықтарын және тауарлық балықтарды өсіруге арналған тоғандарды ұйымдастырумен танысты.

ҚР ПІБ «Бурабай» МҰТП бойынша География және су қауіпсіздігі институтымен келісімге сәйкес «2024-2025 жылдарға арналған МҰТП «Бурабай» экожүйесін қалпына келтіру жәнеэкосистемасын сақтау» жобасы аясында «Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС Щучинско-боровской курорттық аймағының су қоймаларын талдау үшін материалдар жинау және сынама алу бойынша дала жұмыстарын бастады.

Щучинско-боровской курорттық аймағының жеті су қоймасында қажетті аспаптық өлшеулер жүргізіп, гидрохимия, гидробиология және ихтиология бойынша сынамалар алу жоспарлануда. Техникалық тапсырмаға сәйкес материалдарды кейіннен зертханалық жағдайда өңдеу және зерттеу нәтижелерін қорытынды есепте көрсету арқылы жылдың әртүрлі уақытында 4 экспедиция сапарын өткізу жоспарлануда.

«БШ ҒӨО» ЖШС-де кемінде 3 ай жұмыс істеген ғылыми қызметкерлер, әкімшілік-басқару персоналының басшылары мен қызметкерлері, инженерлік-техникалық персонал, көмекші персонал аттестаттаудан өтті.

 Аттестаттаудың негізгі қағидаттары жариялылық, алқалылық, жүйелілік болып табылады.

Аттестаттаудың міндеттері:

— қызметкерлердің кәсіби деңгейін объективті бағалау және олардың атқаратын лауазымына сәйкестігі;

— «БШ ҒӨО» ЖШС проблемалық аймақтарын анықтау;

— қызметкерлерді неғұрлым тиімді пайдалану перспективаларын анықтау, олардың іскерлік белсенділігі мен кәсіби өсуін ынталандыру;

— орындалатын жұмыстың нәтижелері үшін кәсіби құзыреттілік пен жауапкершілік деңгейін арттыру;

— «БШ ҒӨО» ЖШС қызметкерлерінің объективті Кадрлық орналасуы, «БШ ҒӨО» ЖШС ұйымдық құрылымдарындағы лауазымдарда одан әрі пайдалануды жоспарлау.

 «БШ ҒӨО» ЖШС бас бөлімшесі мен филиалдарының қызметкерлерін 2024 жылға аттестаттау қорытындысы «БШ ҒӨО» ЖШС Ғылыми кеңесінің отырысында қаралатын болады.

«Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС №9111  «Табиғи жағдайда балықты өңдеуге арналған құрылғы» пайдалы моделіне патент алды. Авторлары: Асылбекова С. Ж., Исбеков К. Б., Куликов Е. В., Ким А. И., Туменов А. Н., Булеков Н.У.

Патент 2023-2025 жылдарға арналған бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру бағдарламасын орындау мақсатында «Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС мен «әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті» (Al-Farabi _Kazakh National University)  арасындағы BR21882122 «Жасыл даму контекстінде Батыс Қазақстан өңірінің табиғи-шаруашылық және әлеуметтік-экономикалық жүйелерінің тұрақты дамуы: кешенді талдау, тұжырымдама, болжамдық бағалау және сценарийлер», «Батыс Қазақстан өңірінің табиғи-шаруашылық жүйелерін дамытудың негізгі факторы ретінде табиғи-ресурстық әлеуетті бағалау» кіші бағдарламасы (блок: балық ресурстары) тақырыбы бойынша келісімшартқа сәйкес күнтізбелік жоспар шеңберінде алынды.

Бұл зерттеуді Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің Ғылым комитеті қаржыландырады (грант №BR21882122).

Ағымдағы жылы «Ғылым қоры» АҚ-мен «Қазақстан Республикасының табиғи су айдындарын балықтандыру үшін оны одан әрі іске асыру мақсатында сазанның балық отырғызу материалын жасанды өсімін молайту және өсіру»коммерцияландыру жөніндегі бірлескен жобаның іске асырудан кейінгі кезеңі жалғасуда. 

Сазан өсіру бойынша жұмыстар «Қапшағай уылдырық шашу-өсіру шаруашылығы-1973» ЖШС жеке серіктесінің базасында жүргізіледі.

Бүгінгі таңда: 

— сазанның ремонтты-аналық үйірін бағалау жүргізілді;

— сазан өндірушілерін гормоналды ынталандыру жүргізілді;

— жыныстық өнімдерді (уылдырық пен молок)алу жүргізілді;

— сазан шабақтарын алу үшін ұрықтандырылған уылдырықты ұрықтандыру және инкубациялау жүргізілді;

— алынған тұқы личинкаларын тоғандарға құю жүргізілді.

Айта кету керек, Алакөл көлінен жабайы өсірушілерден сазан тұқымын ремонтты-аналық үйір алынды. 

24 сәуірден бастап қазіргі уақытта «БШ ҒӨО» ЖШС-нің мамандары (экспедиция отрядының жетекшісі, ихтиология зертханасының меңгеруішісі м.а. Сансызбаев Е.Т., кіші ғылыми қызметкер м.а. Игілік  Р., зертханашы Абишев Н.Б.) Іле өзені және Қапшағай суқоймасында 021 ББ (БТ 100) «Балқаш-Алакөл бассейніндегі халықаралық, республикалық және жергілікті маңызы бар су айдындарында және ЕҚТА орналасқан балық шаруашылығы су айдындарының және/немесе олардың телімдерінде балық өнімділігін анықтау, балық пен басқа су жануарларының шекті аулау мөлшері бойынша және балық аулау ережесі мен тәртібін реттеу жөнінде биологиялық негіздемелер әзірлеу» бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуде.

Жұмыстың мақсаты – Балқаш-Алакөл бассейніндегі негізгі кәсіптік балық түрлерінің қазіргі кездегі балық популяцияларының жағдайын бағалау, балық ресурстары мен өзге де су жануарларының рұқсат етілетін шектеулі ауланатын мөлшерін есептеу және кәсіпті тиімді жүргізу жөнінде ұсыныстар беру.

Қазіргі таңда экспедициялық отряд биологиялық талдау жүргізу үшін (ұзындық-салмақтық көрсеткіштері, балықтардың жынысын және жынысқа жетілу кезеңін, жасы мен тұқымдылығын анықтау) ихтиологиялық материалдарды жинау үстінде. 

04.05.2024 ж., «Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС (Алматы қ.) бас бөлімшесіне жұмыс сапарымен ҚР АШМ Балық шаруашылығы комитеті төрағасының орынбасары Асылбеков А. С., ҚР АШМ Балық Шаруашылығы Комитеті акваөсіруді дамыту басқармасының басшысы Ғаббасов М. М., ФАО балық шаруашылығы және акваөсіру жөніндегі аға қызметкері Хайдар Ферсой, балық шаруашылығы және акваөсіру бойынша халықаралық кеңесші Томас Шиптон, Қазақстандағы ФАО жобаларының үйлестірушісі Қарабаева А. Н. және Қазақстандағы ФАО бағдарламалық ассистенті Сахметова А. Ж. Келді.

Сондай-ақ, кеңеске «ҚазҒЗВИ» ЖШС бас директорының орынбасары, в.ғ.д., профессор Абдыбекова А. М. және «ҚҚӨжТӨҒЗИ» ЖШС жетекші ғылыми қызметкері Январёва Н.И.қатысты.

Кездесу «экологиялық тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін Қазақстанда ішкі балық аулау мен акваөсіруді қайта құру» тақырыбында алдағы жобаны талқылау мақсатында ұйымдастырылды.

Кездесу барысында «БШ ҒӨО» ЖШС бас директоры, б.ғ. д., профессор Исбеков К. Б. кездесуге қатысушыларды орталықтың тарихымен және қызметінің негізгі бағыттарымен таныстырды.   Талқылау барысында Хайдар Ферсой мен Томас Шиптон сұрақтарға жауап беріп, жоба бойынша ұсыныстарды тыңдады.

16 сәуірден бастап қазіргі уақытта «БШ ҒӨО» ЖШС-нің мамандарымен (экспедиция отрядының жетекшісі, ихтиология зертханасының меңгеруішісі м.а. Сансызбаев Е.Т., кіші ғылыми қызметкер м.а. Игілік  Р., зертханашы Абишев Н.Б.) «Көлсай Көлдері» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің (МҰТП) Ерекше қорғалатын табиғи аумағында (ЕҚТА) орналасқан Ортаңғы және Төменгі Көлсай көлдерінде 021 ББ (БТ 100) «Балқаш-Алакөл бассейніндегі халықаралық, республикалық және ЕҚТА орналасқан балық шаруашылығы су айдындарын сонымен қатар жергілікті маңызы бар су айдындарының балық қорының жағдайын бағалау және балық және басқа да су жануарларының шекті аулау мөлшері бойынша және балық аулау ережесі мен тәртібін реттеу жөнінде биологиялық негіздемелер әзірлеу. Бөлім: Ерекше қорғалатын табиғи аймақта орналасқан (ЕҚТА) Ортаңғы Көлсай көлі және Төмеңгі Көлсай көлі» бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізілуде.

Жұмыстың мақсаты – Көлсай көлдеріндегі бахтах балығының ұдайы өсімін зерттеу. Қазіргі таңда экспедициялық отряд биологиялық талдау жүргізу үшін (ұзындық-салмақтық көрсеткіштері, балықтардың жынысын және жынысқа жетілу кезеңін, жасы мен тұқымдылығын анықтау) ихтиологиялық материалдарды жинау үстінде. 

Анықтама: Ортаңғы және Төменгі Көлсай көлдері Алматы облысында орналасқан. Көлсай көлдеріне кешенді ғылыми зерттеу жұмыстары Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығымен 2017 жылдан бастап жүргізіп келеді. Әдеби деректер бойынша Төменгі Көлсай көлінің бастапқы ихтиофаунасы балықтардың аборигендік түрлерінен – қабыршақсыз көкбас (Gymnodyptichus dybowskii, Kessler, 1874) және тибет талма балығынан (Triplophysa stolickai, Steindachner, 1866) құралған. Ал Ортаңғы Көлсай көлінде балық болмаған. 1965-1969 жылдары Төменгі Көлсайға 3 және 5 мың дана, ал 1969 жылы Орта Көлсайға 5 мың дана құбылмалы бахтахтың шабақтары жіберілген. Жіберілген балықтар тез, әрі жақсы бейімделіп, ұдайы өсімін молайтатын популяция құрды және қабыршақсыз көкбас пен тибет тибет талма балығын толығымен ығыстырып жіберген, қазіргі кезде абориген түрлер аулауда өте сирек кездеседі, олар Шелек тәрізді өзендерде тіршілік етеді.

06 сәуірден бастап қазіргі уақытқа дейін «БШҒӨО» ЖШС қызметкерлерімен (экспедициялық жасақтың бастығы Минат А., ғылыми қызметкер Карлыбайұлы С., кіші ғылыми қызметкер Өтеген С.А., аға зертханашы Маратұлы Қ., зертханашы Сахарин. Н. К.) Жамбыл облысының жергілікті маңызы бар резервтік су айдындарында 021 бюджеттік бағдарлама бойынша «Балқаш-Алакөл бассейніндегі халықаралық, республикалық және ЕҚТА орналасқан балық шаруашылығы су айдындарын сонымен қатар жергілікті маңызы бар су айдындарының балық қорының жағдайын бағалау және/немесе олардың телімдерінде балық өнімділігін анықтау, балық және басқа да су жануарларының шекті аулау мөлшері бойынша және балық аулау ережесі мен тәртібін реттеу жөнінде биологиялық негіздемелер әзірлеу» бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізілуде. 

Жұмыстың мақсаты – Жамбыл облысының жергілікті маңызы бар су айдындарының акваториясы бойынша балық және басқа да су биологиялық ресурстарының таралуы мен кәсіптік қорының жағдайын бағалау бойынша зерттеулер жүргізу. 

Зерттеу келесідей кешенді зерттеу жұмыстарынан тұрады: 

— гидрохимиялық сынамалар алынып, далалық  және зертханалық жұмыстар жүргізу;

— гидробиологиялық сынамаларды іріктеу және өңдеу (зоопланктон және зообентос);

— Жамбыл облысындағы жергілікті маңызы бар суайдындарынан шабақтық сүзгі аумен балық шабақтарының ұдайы өсуінің сынамасы алынуда; 

— балықтардың кәсіптік қорларын бағалау үшін ихтиологиялық құрма ау құру.