Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінде 2022 жылғы 19 наурыздағы балық шаруашылығының проблемалық мәселелерін талқылауға арналған отырыс хаттамасына сәйкес, «БШҒӨО» ЖШС Алтай бөлімінің қызметкерлері 2022 жылдың 20 қарашасы мен 25 қарашасы аралығында ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді. Жайсаң көлінің Күршім жағалауындағы синтетикалық моножіптерден және моноталшықтардан жасалған дәстүрлі (капрон) аулар мен балық аулау құралдарының аулау қабілеті мен іріктеу қабілетінің ұқсастықтары мен айырмашылығын анықтау үшін бақылау балық аулау бөлігі.

2022 жылдың 22-23 қарашасында «БШҒӨО» ЖШС-інде «Жануарлар дүниесі ресурстарын сақтауды, өсімін молайтуды және ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету» 102-кіші бағдарламасының 256-бағдарламасын іске асыру шеңберінде 2022 жылға арналған биологиялық негіздемелерді қарау және бекіту жөніндегі Кеңейтілген ғылыми кеңесі өтуде.

Ғылыми кеңес төрағасы: Исбеков Қ.Б., б.ғ.д, қауым.проф. (доцент), «Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік-орталығы» ЖШС-нің бас директоры, бағдарлама жетекшісі: Куликов Е.В., б.ғ.к, «Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС-нің жетекші ғылыми қызметкері. 

Ғылыми кеңестің жұмысына қатысқандар: Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Балық шаруашылығы комитеті, облысаралық аумақтық балық инспекцияларының өкілдері, «Qazaq balyk» Республикалық балық  шаруашылығы және акваөсіру бірлестігі ЗТБ, «Казэкопроект» ЖШС, «Балықшаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС-нің Ғылыми кеңесінің мүшелері және басқа да мүдделі тұлғалар қатысты.

Ғылыми кеңестің күн тәртібінде Ертіс, Нұра-Сарысу, Жайық-Каспий, Арал-Сырдария, Есіл, Тобыл-Торғай, Балқаш-Алакөл бассейндерінің биологиялық негіздемесін қарастыру және Каспий теңізінің Қазақстандық бөлігінің биологиялық ресурстарының жағдайын бағалау үшін кешенді теңіз зерттеулерін жүргізу. 2023-2024 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының балық шаруашылығы бассейндеріндегі балық аулаудың шекті рұқсат етілген көлемі бойынша қаралған ғылыми-зерттеу жұмыстары «Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы» Заңының шеңберінде жүзеге асырылды. Аталған Заң жануарлар дүниесін және оның биологиялық әртүрлілігін сақтау, жануарлар дүниесі объектілерін ұтымды пайдалану шарттарын және Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар Министрлігінің 18.10.2022 жылғы №662 бұйрығымен өзгерістер мен толықтырулар енгізілген Жануарлар дүниесін пайдаланудың биологиялық негіздемесін жасаудың бекітілген қағидаларын қамтамасыз етуге бағытталған.

ғымдағы жылдың 16 қарашасында Балық Шаруашылығы Комитеті Әзербайжан Республикасы, Қазақстан Республикасы, Ресей Федерациясы және Түрікменстан өкілдерінің қатысуымен «Каспий итбалығын зерттеу және сақтау мәселелері (Pusa caspica)» тақырыбында Каспий маңы елдерінің халықаралық вебинарын ұйымдастырды.

Вебинар модераторлары:

• Бахиянов Аян Қайратұлы, ҚР ЭГТРМ балық шаруашылығы комитеті төрағасының орынбасары;
• Исбеков Қуаныш Байболатұлы, «Балық шаруашылығының ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС Бас директоры.

Сондай-ақ, Қазақстан Республикасы тарапынан: «гидробиология және экология институты», «Қазақстан Қолданбалы Экология Агенттігі» ЖШС, «Қазэкопроект» ЖШС, «Каспий итбалығын зерттеу және оңалту орталығы»қатысты.

Вебинар бағдарламасында:

• Әрбір қатысушы тараптан Каспий маңы елдерінің акваторияларында жыл мезгілдерінің саны мен таралуы туралы мәліметтер) Каспий итбалықтары популяциясының жай-күйі туралы ақпарат;
• Каспий итбалықтарын сақтау жөніндегі ұлттық іс-қимыл жоспарын қарау;
• Каспий маңы елдері мен халықаралық ұйымдардың Каспий итбалықтарын одан әрі зерделеу және оларды сақтау жөніндегі шаралар бойынша ынтымақтастық мүмкіндіктерін талқылау.

Мемлекет басшысы Маңғыстау облысының тұрғындарымен кездескен кезде Каспий итбалықтарының санын сақтау және қалпына келтіру мәселесін жеке бақылау туралы айтып, осы маңызды мәселеде кешенді ғылыми тәсіл қажет екенін атап өткіміз келеді. Осыған байланысты барлық мүдделі тараптар Мемлекет басшысының тапсырмасын орындау бойынша шаралар қабылдауда.

Балық шаруашылығын дамытуды ғылыми қамтамасыз ету туралы 

Кеше, 14.11.2022ж., Экология министрі Серікқали Аманғалиұлы Брекешев ҚР Парламенті Мәжілісіндегі Үкімет сағатында республикада балық шаруашылығын дамыту жөніндегі шаралар туралы баяндады.

«Саланың негізгі міндеті – теңіз балық шаруашылығын игеру және тауарлық балық шаруашылығын дамыту есебінен балықтың ішкі тұтынуын арттыру, сондай-ақ экспорттық әлеуетті және импортты алмастыруды одан әрі арттыру», — деп атап өтті Министр.

Айта кетейік, балық шаруашылығы мәселелері Мемлекет басшысы мен Үкіметтің ерекше бақылауында.

Мемлекет басшысы Маңғыстау және Атырау облыстарында жұртшылығымен кездесуде (2022 ж. 7-8 қараша) балық шаруашылығын дамыту, бекіре тұқымдас балықтардың санын көбейту, және жалпы алғанда Каспийдің экологиялық тепе-теңдігі мен биоәртүрлілігін сақтауды маңызды міндеттер деп атады, онда балықтар мен итбалықтардың жаппай қырылу жағдайлары жиілеп кетті. Бұл маңызды мәселені шешу үшін кешенді ғылыми тәсіл қажет екенін атап өтті.

«Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС-нің бас директоры Қуаныш Байболатұлы Исбеков өз сөзінде жоғарыда аталған мәселелердің ғылыми негізделген шешімдерін ұсынды:

• ғылыми-зерттеу жұмыстарының ауқымын кеңейту, атап айтқанда, табиғи суайдындарында және аквамәдениет шаруашылықтарында балықтардың және басқа да су жануарларының ауруларын зерттеу қажет;
• кадрлық құрамды күшейту қажет, ол үшін балық шаруашылығы саласында философия докторларын (Phd) даярлауға бөлінетін гранттарды ұлғайту қажет.

Орталық Азия және Кавказ балық шаруашылығы және аквакультура жөніндегі өңірлік комиссия (CacFish) 2022 жылғы 15-17 қарашадан бастап Душанбеде, Тәжікстанда таңдалған ірі су айдындарындағы ішкі қорларды бағалау бойынша оқу семинарын өткізеді.

Қазақстан Республикасынан осы семинарға бағаланатын балық түрлерінің жай-күйіне, нәтижелері мен әдістемелеріне ерекше назар аудара отырып, ішкі су қоймаларының қорларын бағалау жай-күйі туралы презентациямен ҚР ЭГТРМ балық шаруашылығы комитетінен балық ресурстарын қорғау және балық шаруашылығын реттеу басқармасының бас сарапшысы  Мұратбаева Т.Ж. және «БШҒӨО» ЖШС бас директорының орынбасары б. ғ. д. Асылбекова С. Ж. қатысады.

14.11.2022

Қазақстанда балық шаруашылығын дамыту туралы

Бүгін Экология министрі Серікқали Брекешев ҚР Парламенті Мәжілісіндегі Үкімет сағатында республикада балық шаруашылығын дамыту жөніндегі шаралар туралы баяндады.

Балық саласы – балық аулау және жасанды балық өсіру арқылы экономикалық өсу мен халықты жұмыспен қамтитын экономиканың маңызды салаларының бірі. Негізгі балық аулау Атырау, Алматы, Шығыс Қазақстан және Қызылорда облыстарында жүргізіледі.

Айта кетейік, табиғи су қоймаларында жыл сайын шамамен 40-45 мың тонна балық ауланады және бұл көрсеткіш жыл сайын өсуде. Сонымен қатар, Қазақстанға шамамен 41 мың тонна балық өнімдері, негізінен мұхит пен теңіз балық түрлері (скумбрия және майшабақ) әкелінсе, шамамен 25 мың тонна экспортталады, мұндағы негізгі үлес терең өңделген өнімдерге (балық филесі) тиесілі. Бұл ретте, отандық балық өнімдері әлемдік нарықта сәтті бәсекелесуде.

Толығырақ ақпарат: https://www.gov.kz/memleket/entities/ecogeo?lang=kk

Балықтандыру маусымы аяқталады.

Балқаш көлі мен Қапшағай су қоймасына ақ амур, дөңмаңдай және сазан балықтарының мыңдаған жас төлдері жіберілді. Бұл су қоймаларында күздің аяғында қор жинау мамандардың пікірінше, ең оңтайлы кезең болып табылады. Төменгі жастағылардың салмағы кем дегенде 20 г құрайды, 4 жылдан кейін олардың әрқайсысының салмағы шамамен 3-4 кг болады.

«Жасанды өсіруге қажетті материал Алакөл көлінен алынды. Бұған дейін бізде сазан балығының полиморфизмі бойынша генетикалық зерттеу жобасы да болды, яғни болашақта оны өсіру үшін сазан балығының қай су қоймаларында полиморфты екенін зерттедік». — Асылбекова С.Ж., биология ғылымдарының докторы, «БШҒӨО» ЖШС-нің бас директорының орынбасары.

(с) Хабар24

«Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» Батыс Қазақстан бөлімшесі 2006 жылы облыстың балық шаруашылығы маңызы бар су қоймаларында ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін ұйымдастырылған.

Батыс Қазақстан бөлімшесі Батыс Қазақстан және Ақтөбе облыстарының суқоймаларының жағдайына үнемі мониторинг жүргізеді, балық қорын ұтымды пайдалану және молайту бойынша биологиялық негіздеме ұсынады, балық аулау ережелері бойынша ұсыныстар және балық аулау режиміне жылдық болжамдар береді. Әр жыл сайын филиалдың ғылыми-негіздемелік мәліметтеріне сәйкес, Үкіметтің Батыс Қазақстан және Ақтөбе облыстарының суқоймаларынан балық аулау лимиті туралы қаулысы шығарылады. Гидробиология, гидрохимия, гидробиология және ихтиология бойынша көпжылдық деректер банкі жиналған. 

Қапшағай су қоймасында балық шабақтарының қырылуы туралы ақпарат.

7 қараша, жұмыс жалғасуда. Оқиға орнына су астындағы дронның түсуі. Қапшағай су қоймасының түбін су астына дронмен түсіру

Қапшағай су қоймасындағы балық шабақтары қырылуының алдын-ала себептері. 

Қапшағай су қоймасында балық шабақтарының қырылуы туралы бірінші ақпарат  2022 жылдың 2 қарашасында келіп түсті, содан кейін келесі күні «Еркін» демалыс базасы ауданында анықталды.

Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығының зертханасында су сынамаларына жүргізілген гидрохимиялық талдау нәтижелері бойынша Қапшағай су қоймасындағы су негізгі көрсеткіштер бойынша балықтардың тіршілік әрекеті үшін қауіпті емес.

Айта кету керек, қырылудың себебі табиғи факторлар (оттегінің жетіспеушілігі немесе балықтың ерекше аурулары), сондай-ақ балықтардың тіршілік ету ортасының ластануы түріндегі шаруашылық қызметтің антропогендік әсері, сондай-ақ жүзу құралдарының немесе гидротехникалық құрылыстардың механикалық әсері болуы мүмкін.