31 мамыр-1 маусым 2023 ж. Астанада Техникалық консультативтік комитетінің  ФАО-ның Орталық Азия мен Кавказдағы балық шаруашылығы және аквакультура жөніндегі аймақтық комиссиясының алтыншы кеңесі өтеді.

Комиссияда қаралатын мәселелер:

1. Аквакультурада және балық шаруашылығында еңбекті қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі өңірлік практика кодексі;
2. Аквакультурадағы түрлердің әртүрлілігін дамыту;
3. CacFish балық аулау құралдарының түрлері бойынша деректерді жинау жүйесі
4. Балық шаруашылығы мен аквакультурадағы гендерлік мәселелер: аймақтық синтез.

 ✅ Кеңеске ҚР ЭТРМ БШК  Жүнісов Н.Т. — төраға, Асылбеков А.С.  — төрағаның орынбасары, Ғаббасов М.М. — аквакультура басқармасының басшысы қатысады. Марлен Тұрсынәлі-«Qazaq balyk «республикалық балық шаруашылығы және аквакультура Қауымдастығы» ЗТБ Алматы облысы бойынша төрағасы, Облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармалары, «ҚАИУ» КЕАҚ, Қырғызстан, Тәжікстан, Түркия, Түрікменстан, Өзбекстан өкілдері-қатысушылары. Балық шаруашылығы ҒӨО ЖШС-нен комиссия жұмысына Бас директордың орынбасары, б.ғ.д. Асылбекова С. Ж. қатысады..

2023 жылғы 26 мамырда Қонаев қаласында «балықтардың жұқпалы аурулары пайда болған кезде әрекет ету»тақырыбында симуляциялық тренинг өтті.

Іс-шара Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Дүниежүзілік жануарлар денсаулығы ұйымы арасындағы 2022-2023 жылдарға арналған симуляциялық тренинг жоспарына сәйкес ҚР Ветеринариялық қызметі арасындағы Келісім шеңберінде өтті.

Іс-шараға келесі ұйымдардың өкілдері  ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігінің Балық шаруашылығы комитеті, Балқаш-Алакөл облысаралық бассейндік балық шаруашылығы инспекциясы, ҚР АШМ Ветеринариялық бақылау және қадағалау комитетінің Алматы облыстық аумақтық инспекциясы, Алматы облысының ветеринария басқармасы, Қонаев қаласы бойынша санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасы және «Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталық» ЖШС қызметкерлері :  гидроаналитика зертханасының меңгерушісі м.а С. Ю. Долгополова, экспедициялық жасақтың бастығы С. Ж. Макамбетов және аға зертханашысы Игілік Р. қатысты.

Іс-шара барысында балықтардың жаппай қырылуына ден қою жөніндегі ұйымдардың өзара іс-қимылы туралы негізгі мәселелер талқыланып, ақпараттық ролик түсірілді.

Бүгін, «Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС бас директордың орынбасары С.Ж. Асылбекова және ұйымдастыру және құқықтық бөлімінің басшысы Е. С. Тургульдинов Алматы қаласындағы «АӨК саласындағы ҒҒТҚН коммерцияландыру мәселелері» тақырыбында «Technology Commercialization Point» диалог алаңының жұмысына қатысты.

Іс-шараны ұйымдастырушылар: «Ғылым қоры» АҚ, «Ұлттық ғылым академиясын Президент жанындағы «Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылым академиясы», КЕАҚ, «Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті» КЕАҚ.

Диалог алаңы шеңберінде ҚАЗҰАЗУ-дың және АӨК саласындағы ғылыми-зерттеу ұйымдарының ғылыми қызметінің нәтижелерінің көрмесі ұйымдастырылды.

Сондай-ақ іс-шара бағдарламасында спикерлердің коммерцияландыру жобаларын іске асырудың нәтижелері мен проблемалары, бизнес пен ғылым өкілдерінің өзара әрекеттесуінің бизнес-процестерінің тиімділігі туралы, ғылым мен бизнес интеграциясының мәселелері мен шешу жолдары және оның рөлі туралы баяндамалары бар. Ғылым қорының бұл туралы, агроөнеркәсіптік кешен саласындағы технологияларды коммерцияландыру тиімділігін арттырудың халықаралық тәжірибесі, технологияларды коммерцияландырудағы патенттік аналитиканың рөлі және т.б.

Диалог алаңының қорытындысы бойынша ұсынымдар әзірлеу және алдағы қадамдарды талқылау жоспарлануда.

БНҚ жобасының міндеттерін орындау бойынша жұмыстар жалғасуда: бағалы, эндемикалық балық түрлері мен омыртқасыздар гидробионттарының РАҮ генетикалық паспорттау — ҚР аквакультура әлеуетті объектілері Арал қаязын (Luciobarbus brachycephalus) генетикалық паспорттау үшін сынама алу.

Сонымен қатар, «Камышлыбаш балық питомнигі» РМҚК базасында арал қаязының жеке особьтарын чиптеу бойынша жұмыстар жүргізілді.

Микрочиптер бірегей цифрлық кодтың тасымалдаушысы болып табылады және жеке тұлғаларды қатесіз сәйкестендіруді қамтамасыз етеді және тек сканердің электромагниттік өрісінде белсендіріледі. Барлық микрочиптердің капсулалары енгізілгеннен кейін чиптің қабынуы немесе қабылданбауы мүмкіндігін болдырмайтын биоүйлесімді материалдардан жасалған. Микрочип-алынбалы инесі бар стерильді бір реттік инъекция.

Жүргізілген жұмыс балықты бағалауда көмекші рөл атқарады.

Орындаушылар: «БШ ҒӨО» ЖШС гидробионттар генетикасы зертханасы меңгерушінің м. а. — Адырбекова К. Б., Арал филиалының кешенді зертханасының меңгерушісі — Исхахов Г. Ж., Арал филиалының КҒҚ — Омар Б.

БНҚ жобасының міндеттерін орындау бойынша жұмыстар жалғасуда: бағалы, эндемикалық балық түрлері мен омыртқасыздар гидробионттарының РАҮ генетикалық паспорттау — ҚР аквакультураның потенциалды объектілері» ядролық маркерлерді қолдана отырып, генетикалық паспорттау үшін табиғи ортадан (Басықара бөгетінің ауданы, Арал-Сырдария бассейні) Арал қаязын (Luciobarbus brachycephalus) өндірушілерді іріктеу.
Орындаушылар: Адырбекова К. Б. -«БШҒӨО» ЖШС гидробионттар генетикасы зертханасының меңгерушінің м. а., Исхаков г.Ж. — Арал филиалының кешенді зертханасының меңгерушісі, Омар Б. — Арал филиалының КҒҚ.

«Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС ұжымы ихтиология зертханасының аға ғылыми қызметкері — Гүлмира Мұхамбеталиқызы Абылайсанованы, ихтиология зертханасының ғылыми қызметкері Фариза Талғатқызы Амирбекованы, бас ғылыми хатшы Алена Александровна Мухрамованы және аквакультура зертханасының меңгерушісі Бердібек Ибрагимұлы Абиловты философия докторы (PhD) дәрежесін алу үшін диссертациялық жұмыстарын сәтті қорғауымен шын жүректен құттықтайды!

Құрметті әріптестер, сізге балық шаруашылығы ғылымында одан әрі табыстар мен үлкен жетістіктер, сенімді күштер, жарқын перспективалар мен атышулы жеңістер тілейміз.

«Балық шаруашылығы ҒӨО» ЖШС-нің «Микробиология және вирусология ҒӨО» ЖШС-мен шартына сәйкес «Аквакультурадағы бағалы балық түрлерінің төзімділігі мен өнімділігін арттыратын отандық пробиотикалық препаратты әзірлеу» жобасын орындау барысында «Қапшағай уылдырық шашу-өсіру шаруашылығы-1973» ЖШС базасында әзірленген отандық пробиотикалық препараттың форель балығын өсіру биологиялық көрсеткіштері әсерін бағалау бойынша эксперимент жүргізіледі.
«Қапшағай уылдырық шашу-өсіру шаруашылығы-1973» ЖШС бассейндік учаскесінде «Балық шаруашылығы ҒӨО» ЖШС аквакультура зертханасының қызметкерлері Н.С. Бадрызлова, Р.Т. Бараков және А. Т. Халелов форельді бақылау және өлшеу жұмыстарын жүргізіп жатыр.

БШ ҒӨО Балқаш филиалының базасында «Бағалы,эндемикалық балық түрлерін және омыртқасыз гидробионттарды — аквакультураның потенциалды объектілерін генетикалық паспорттау» жобасы шеңберінде жобаның міндеттерін орындау бойынша жұмыс жүргізілуде: генетикалық паспорттау және генетикалық өзгергіштікті талдау үшін Арал бекіресінің сынамаларын алу.

 Арал бекіресінің ремонтты үйірі табиғи ортадан (Іле өзені мен Қапшағай су қоймасы) ауланған дарақтарынан құралған. Арал бекіресінің генетикалық құрылымын білу адаптивті потенциалы жоғары ремонт үйірінің сауатты қалыптасуы үшін қажет.

 Орындаушылар: Шалгимбаева Г.М.-БШ ҒӨО гидробионттар генетикасы зертханасының АҒҚ; Махметов И.С.- Балқаш филиалының ҒҚ , Шарипова О.А. — Балқаш филиалының зертхана меңгерушісі, Волков А.А. — ВНИИПРХ (Мәскеу) маман-генетигі.

10 мамыр күні «Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС-де «РЫБПРОМ» компаниясының MSC теңіз қамқоршылық кеңесін Халықаралық сертификаттаудан өтуі шеңберінде өткізілетін жұмыс кеңесі өтуде.

 Жұмыс кеңесі Норвегия мен Ресейден келген MSC халықаралық сарапшыларының, балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығының басшылығы мен сарапшыларының, ғылыми мамандардың, балық шаруашылығы қауымдастығының және басқа да мүдделі үкіметтік емес ұйымдардың өкілдерінің қатысуымен өтеді.

 Кеңес барысында балық шаруашылығын мемлекеттік реттеу жүйесіне, балық қорларының тұрақтылығын қамтамасыз етуге және Балқаш көлінің табиғи су экожүйелерін сақтауға байланысты мәселелер талқыланады.

 Сондай-ақ, MSC сертификаттау шеңберінде ControlUnion (Ұлыбритания) компаниясының сарапшылары орындаған Балқаш көліндегі «РЫБПРОМ» компаниясының көксерке, берш және Сом балық аулауын кешенді бағалау бойынша алдын ала аудиторлық есептің нәтижелері ұсынылды.

 MSC сертификаты біздің елімізде алғаш рет өткізіліп отыр және тұрақты даму, балық саласының инвестициялық тартымдылығын және әлемдік нарықтардағы қазақстандық балық өнімінің имиджін арттыру мәселелерінде Қазақстан Республикасының мәртебесін арттыру үшін жаңа мүмкіндіктер ашады.

 Анықтама үшін: Теңіз Қамқоршылық кеңесі (ағылш. Marine Stewardship Council, сокр. MSC, орыс тілінде-МПС) — әлемдік балық қорының сарқылуына әкелетін шамадан тыс балық аулаудың жаһандық мәселесін шешу үшін тұрақты балық аулау стандарттарын белгілейтін халықаралық тәуелсіз коммерциялық емес ұйым. Өнімдерге арналған MSC белгісі балық пен теңіз өнімдерінің тек теңіз биоресурстарын сақтауға қамқорлық жасайтын заңды және экологиялық жауапты балық шаруашылығынан шығуын қамтамасыз етеді.