BR23591065 Қазақстанның әртүрлі өңірлерінің табиғи-климаттық жағдайларында экономикалық тиімді инновациялық технологиялар мен аквамәдениеттің жаңа объектілерін әзірлеу және енгізу.

Бағдарламаны жасаушы:

«Балық шаруашылығының ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС.

Бағдарламаның мақсаты:

 Балық өнімдерін өндіруді кеңейту және ҚР су айдындарының биоалуантүрлілігін сақтау үшін Қазақстанның әртүрлі табиғи-климаттық жағдайларында экономикалық тиімді аквамәдениеттің инновациялық технологиялары мен жаңа объектілерін әзірлеу және енгізу

Бағдарламаның міндеттері:

1. Бағалы балық түрлерін өсірудің аралас технологияларын әзірлеу және енгізу.
2. Қазақстанның балық өсіру шаруашылықтары жағдайында перспективалы аквамәдениет объектілерін өсірудің тиімді биотехникалық тәсілдерін сынақтан өткізу және енгізу, оларды ДНҚ-маркерлерді қолдана отырып, генетикалық сәйкестендіру.
3. Генетикалық құрылымын ескере отырып, Қазақстанның балық өсіру шаруашылықтары жағдайында сирек кездесетін және Құрып кету қаупі төнген балық түрлерінің РМС қалыптастырудың биотехникалық тәсілдерін әзірлеу және енгізу.

2024 жылғы нәтижелер:

Қазақстанның балық өсіру кәсіпорындарында лосось балықтарын өсірудің аралас технологияларын әзірлеу жұмыстары басталды. ҚР түрлі өңірлерінде (Алматы, Ақтөбе және Түркістан облыстары) форель өсірудің аралас технологиялары пысықталатын болады.

Қазақстанның балық өсіру шаруашылықтары жағдайында Тұщы су асшаяндары мен балықтардың отырғызу материалдарын индустриялық өсірудің биотехникалық тәсілдері әзірленді. Тұщы су асшаяндары мен балықтардың ядролық және митохондриялық ДНҚ маркерлерін қолдана отырып, генотиптеу және түрлерді сәйкестендіру жұмыстары басталды.

Қазақстанның балық өсіру шаруашылықтары жағдайында сирек кездесетін және Құрып кету қаупі төнген балық түрлерінің РМС қалыптастырудың биотехникалық тәсілдерін олардың генетикалық құрылымын ескере отырып әзірлеу жұмыстары басталды. Ертіс популяциясының әр түрлі жастағы нельма және стерлет дараларын дайындаудың биотехникалық әдістері, оларды ұстаудың жасанды жағдайларына бейімдеу, үйге орналастыру пысықталды. Сирек кездесетін және Құрып кету қаупі төнген балық түрлерінің жөндеу табындарын қалыптастыру үшін іріктелген өндірушілерді генетикалық паспорттау (ядролық және митохондриялық ДНҚ (STR, Dloop) бойынша жұмыстар басталды. Стерлет пен нельма сынамаларын өмір бойы іріктеу жүргізілді. ДНҚ оқшаулау жүргізілді, ПТР үшін жағдайлар таңдалды. Митохондриялық ДНҚ бойынша түрлік генетикалық сәйкестендіру, нельманы паспорттау үшін микросателлиттік локустарды іріктеу және сынақтан өткізу жүргізілді. Стерлет пен нельманың генотипі жасалды.

6 ғылыми мақала (оның ішінде 2 КОКСОН),БАҚ-да 12 мақала жарияланды, 5 семинар өткізілді.   

ГОСТ 7.32-2017 сәйкес 2024 жылға арналған аралық есеп дайындалды. Мемлекеттік тіркеу нөмері: 0124РК00932